به گزارش پایگاه خبری مبین۲۴، روزنامه مساوات وابسته به حکومت باکو به تازگی یاداشتی در خصوص احداث دالان زنگزور نوشته است که در آن ادعا کرده روسیه و آذربایجان به احداث این کریدور رضایت دارند و ایروان هم نقشی تحت عنوان گمرکات در این کریدور نخواهد داشت و اگر ارمنستان به احداث این دالان که سرزمین اصلی آذربایجان را به نخجوان متصل می‌کند رضایت ندهد آذربایجان دست از محاصره این کشور برنخواهد داشت و چون روسیه و ترکیه بر احداث این جاده با آذربایجان همسو و هم نظر هستند، نظر ایران دیگر اهمیتی ندارد، متن یاداشت روزنامه مساوات در زیر آمده است:
مقاومت ارمنستان کاملا شکسته شده است: کریدور زنگزور هدف مشترک سه رئیس جمهور است
منافع آذربایجان و روسیه از نظر شرایط ایجاد کریدور زنگزور به یکدیگر نزدیک است و ترکیه کاملاً از آن حمایت می کند و برای فرمت “۳ + ۳” اهمیت ویژه ای قائل است. بر اساس نتایج نشست سوچی، ارمنستان کنترلی بر این کریدور نخواهد داشت و در این مسیر حمل و نقل تردد آزاد خواهد بود.
جامعه ارمنی در سردرگمی بسر می برد و امیدوار به نشستی در بروکسل بود و بر این باور بود که شرایط مساعدتری برای ارمنستان در اروپا ایجاد می شود. با این حال، کرملین روی تمام امیدهای جامعه ارمنی خط کشیده و با برگزاری نشست سوچی قبل از بروکسل، مسیر وقایع را تغییر داد.
در چنین شرایط نشست بروکسل در بهترین حالت می تواند جنبه تشریفاتی داشته باشد . بر اساس برخی گزارش ها، برگزارکنندگان نشست بروکسل در حال بررسی گزینه هایی لغو این نشست هستند. زیرا در نشست سوچی با میانجیگری ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، توافقات اصولی در مورد بسیاری از موضوعات بحث برانگیز بین آذربایجان و ارمنستان حاصل شد.
به عبارتی دیگر موضوع جدی برای طرفین باقی نمانده که در نشست بروکسل در مورد آن بحث کنند. در چنین شرایطی، برگزاری یک نشست بدون بحث و بدون نتیجه می تواند ضربه مهلکی به اعتبار میانجی های غربی وارد کند. علاوه بر این، امکان تصور کامل دامنه پیروزی ژئوپلیتیک کرملین را باز می کند.
نتایج نشست سوچی به تدریج در حال آشکار شدن است. حتی روسای جمهور آذربایجان و ترکیه نیز در این زمینه پیام های آشکاری می دهند. بنابراین، الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان، درست یک روز پس از نشست سوچی در اجلاس اکو در عشق آباد تاکید کرد که کریدور زنگزور در شرف تحقق است. رئیس جمهور آذربایجان تاکید کرد ، کریدور زنگزور نقش مهمی در خطوط ارتباطی غرب به شرق و شمال به جنوب خواهد داشت. الهام علی اف در عین حال ابراز امیدواری کرد که کشورهای شرکت کننده در اجلاس عشق آباد از کریدور زنگزور استفاده کنند.
همانطور که مشاهده می شود، ایجاد کریدور زنگزور هم اکنون به یک روند برگشت ناپذیر تبدیل شده است. ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه که در نشست سوچی میانجیگری می‌کرد، وقتیکه در مورد اهمیت باز کردن کریدورها در قفقاز جنوبی بحث می کرد، به احتمال زیاد منظور وی این نکات بوده است. زیرا رییس جمهور روسیه نیز به اهمیت اجرای به موقع پروژه های برنامه ریزی شده اشاره کرد.
جالب است که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز در این خصوص اظهار نظر کرده است. وی تاکید کرد که از دیدار با میانجی روسیه در سوچی قدردانی می کند. رهبر ترکیه گفت، مسائل مهم مربوط به ساخت راه آهن و بزرگراه به موازات رود ارس در حال حل و فصل است.
البته رئیس جمهور ترکیه ضمن بیان این دیدگاه ها ، هرچند نامی نیاورد، اما منظور وی کریدور زنگزور است که باعث عصبانیت جامعه ارمنستان می شود. وی در عین حال تاکید کرد که ساخت جاده به منطقه ایغدیر ترکیه در حال بررسی است که نشان می دهد این روند از نظر سیاسی در حال پیشرفت است.
رییس جمهوری ترکیه گفت : پس از رفع تمامی مشکلات، اجرای مسیر ارتباطی آذربایجان از طریق ارمنستان و نخجوان با منطقه ایغدیر ترکیه پروژه بسیار موفقی خواهد بود. این موضوع را در هنگام بحث از بستر همکاری منطقه ای “۳+۳ ” با حضور روسیه، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و ایران ، نیز مطرح کردیم.
واضح است که در حال حاضر یک توافق اساسی در مورد گشایش کریدور زنگزور وجود دارد. احتمالاً این پروژه در آینده نزدیک به واقعیت تبدیل خواهد شد و ایروان نمی تواند در برابر تحقق این پروژه مقاومت کند.
لازم به ذکر است که برخی اطلاعات حاکی از شکسته شدن مقاومت دولت پاشینیان در برابر کریدور زنگزور است. ادعا می شود که توافق اصولی در این زمینه در ۱۶ نوامبر حاصل شده است. باکو در برابر توقف درگیری های نظامی در ۱۵ تا ۱۶ نوامبر از دولت پاشینیان خواستار ایجاد کریدور زنگزور شد. روسیه نیز از این موضوع حمایت کرد که از سوی باکو به عنوان شرط اصلی توافق آتش بس مطرح شد.
سرانجام این موضوع یک بار برای همیشه در نشست ۲۶ نوامبر در سوچی حل شد. نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان مجبور شده است با واقعیت ایجاد کریدور زنگازور کنار بیاید و وی متوجه شد که این کریدور می تواند نقش تعیین کننده ای در آینده ارمنستان نیز داشته باشد.
نکته اینجاست که باکو حاضر نیست بدون ایجاد کریدور زنگزور محاصره ارمنستان را لغو کند. ادامه محاصره ، احتمال غرق شدن ارمنستان در بحران اجتماعی-اقتصادی را افزایش می دهد. دولت پاشینیان مستقیماً علاقه مند است که هر چه زودتر از بحران اجتماعی-اقتصادی که تمام خشم داخلی کشور را علیه آن هدایت می کند، رهایی یابد.
بر اساس برخی گزارش ها، تا همین اواخر ایروان برای کنترل کریدور زنگزور تلاش می کرد. به ویژه دولت پاشینیان بر ایجاد گمرک و پست های بازرسی ارمنستان در کریدور زنگزور اصرار و در نظر داشت از این طریق به یکی از بازیگران کلیدی در این پروژه مهم بین المللی تبدیل شود.
این در حالی است که آذربایجان و روسیه قصد ندارند چنین نقشی را به ارمنستان بدهند. باکو گزینه بررسی اتباع آذربایجانی در گمرکات و پست های بازرسی ارمنستان را نمی پذیرد و علاقه مند به کسب حق تردد آزادانه از کریدور زنگزور است.
در عین حال روسیه نیز موضع مشابهی را ترجیح می دهد. کرملین توافق سه جانبه ۱۰ نوامبر در مورد این موضوع را برجسته می کند. روسیه معتقد است که این توافق سه جانبه باید به طور کامل اجرا شود و در این صورت هیچ موضوع بحث انگیزی وجود نخواهد داشت. زیرا در قرارداد سه جانبه آمده است که مسیر ارتباطی منطقه غرب آذربایجان به نخجوان توسط نیروهای مرزی روسیه کنترل خواهد شد.
بدیهی است که منافع آذربایجان و روسیه از نظر اصول و شرایط ایجاد کریدور زنگزور نزدیک است. علاوه بر این، ترکیه در این زمینه به طور کامل از آذربایجان و روسیه حمایت می کند. در حال حاضر نیاز جدی به موضع ایران وجود ندارد. در نتیجه ارمنستان تنها ماند و مجبور شد با شرایط موجود کنار بیاید.
در نتیجه موضع مشترک آذربایجان، ترکیه و روسیه و همچنین منافع آنها، نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان را مجبور به عقب نشینی از کریدور زنگزور کرد. این سه کشور در حال حاضر ضامن اصلی کریدور زنگزور هستند. به عبارت دیگر، شانس ارمنستان برای مقاومت در برابر کریدور مورد درخواست رؤسای جمهور سه کشور قدرتمند، دور از واقعیت است و کریدور زنگزور بعنوان “کابوس” ارامنه، اکنون در حال تبدیل شدن به واقعیت است.