به گزارش پایگاه خبری مبین۲۴، حمله ارتش روسیه به اوکراین وارد دومین هفته خود میشود، و سوالی که مطرح میشود این است که چگونه درگیریها توسعه مییابند؟ در اینجا ۴ فرضیه مطرح شده است که یکی از پرتکرارترین مسیرها در میان تحلیلگران است.
روزنامه سوئیسی “Le Temps” در گزارشی طولانی از کتاب رام آتوارا، لوئیس لاما، سیمون پتیت و ریچارد وارلی به این فرضیات و پیامدهای اقتصادی احتمالی آنها پرداخته است.
سناریوی اول: پیروزی روسیه، اما به چه قیمتی؟
از نظر کارشناسان نظامی، پیروزی روسیه محتملترین سناریو است، زیرا موازنه قدرت علیرغم مقاومت شدید اوکراینیها، کاستیهای آشکار نیروهای مهاجم و نقص در طرح اولیه کرملین تا حد زیادی به نفع ارتش ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه است.
برخلاف احتمالات بسیار زیاد ارتش روسیه پس از شکست هفته گذشته خود در کییف و پیشروی بسیار کند این کاروان نظامی عظیم در شمال پایتخت اوکراین، نیروهای روسی به پیشروی در جبهه های دیگر که کمتر در رسانه ها به ویژه در جنوب اوکراین خبری از آن دیده می شود، ادامه می دهند.
حتی اگر ارتش اوکراین سرکوب شود، هفتههای طولانی نبرد شدید، دهها هزار کشته از غیرنظامیان را به نمایش خواهد گذاشت که در این سناریو رهبران غربی را تحت فشار زیادی قرار میدهد و از آنها خواسته میشود تا در عین تلاش برای جلوگیری از یک جنگ علنی با روسیه مداخله کنند. پیامدهای اشغال اوکراین و قرار دادن یک رئیس جمهور وفادار به روسیه که تنها کشورهایی که در مدار مسکو قرار دارند آن را به رسمیت خواهند شناخت، منجر به انزوای بیش از پیش پوتین در صحنه بین المللی خواهد شد.
اما آیا جنگ در اوکراین به همین جا ختم خواهد شد؟ شکی نیست که تجربه عراق و تجارب اشغال کشورهای دیگر به ما درسی داده که درگیریها ادامه خواهند یافت که همیشه هم به نفع رزمندگان مقاومت خواهد بود که از حمایت مردم برخوردارند که اولین نشانه های آن در مناطقی که روس ها تاکنون وارد آن شدهاند ظاهر شده است که برای پوتین نگران کننده است.
در مناطق اشغالی مردم زیادی علیه سربازان روسی در حال تظاهرات هستند و شکی نیست که سرکوب مداوم آنان موجب خواهد شد که صفوف چریکهای بالقوه افزایش یابد و محمولههای تسلیحاتی اروپایی که در اختیار این جنگجوها قرار میگیرد کنترل مرزهای وسیع اوکراین را دشوار خواهد کرد.
از نظر اقتصادی، اگر روسیه پیروز شود، تحریم ها در صورتی که بیش از این تقویت هم نشوند، حفظ خواهند شد. بانک های روسیه به طور کامل از سیستم پرداخت های بین المللی “سوئیفت” قطع می شوند و اتحادیه اروپا که مشتری تاریخی گاز و نفت روسیه است، واردات آن را متوقف خواهد کرد و این کشور را به طور کامل از منابع خود در زمینه انرژی محروم می کند و روسیه و اوکراین که به صورت اجباری به آن الحاق شده است نمی توانند مواد خام و محصولات کشاورزی خود را صادر کنند.
سناریوی دوم: یک راه حل ناپایدار با مذاکره
روز پنجشنبه، ۳ مارس، مذاکره کنندگان روسیه و اوکراین برای دومین بار از زمان شروع حمله در بلاروس با یکدیگر دیدار کردند. بنابراین کانال دیپلماتیک بین دو کشور باز است، اما فعلاً نمی توان انتظار زیادی از این گفتگوها داشت و ولادیمیر پوتین و ارتش او همچنان به دنبال حذف یکبار برای همیشه ارتش اوکراین هستند.
صحبت از ادعای پوتین مبنی بر به رسمیت شناختن بین المللی مالکیت کریمه برای روسیه است و مسکو به سمت جنوب اوکراین که اهمیت استراتژیک زیادی برای آن دارد، علاقهمند شده است.
و اگر مسکو نتواند ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین را برکنار کند، آیا پوتین میتواند به این دستاوردهای محدود ارضی راضی باشد؟ شکی نیست که جهت گیریها تداوم حمله روسیه را نشان میدهد که نیات کرملین را آشکار میکند. صحبت از اشغال شهر اودسا در غرب است تا اوکراین با از دست دادن کنترل کریمه به طور کامل از دسترسی به دریای سیاه محروم شود.
این سناریو تجزیه اوکراین خواهد بود و در این کشور بزرگ، رودخانه دنیپر همچنان میتواند به عنوان مرز جدیدی بین شرق و غرب و تحت کنترل روسیه عمل کند، جایی که دولت اوکراین همینک در حال عقب نشینی از آن است. آیا این تقسیم کردن می تواند پایان یابد یا مرحله دیگری از تقسیم همسایه توسط روسیه را نشان می دهد که در آینده قصد دارد آن را اجرایی کند؟
از نظر اقتصادی با توجه به اینکه این راه حل در صورت پذیرش توسط ذینفعان، بار دیگر شاهد بازگشت به وضعیت قبل از ۳ بهمن ماه خواهیم بود. یعنی تحریمها برداشته می شوند، روسیه و اوکراین تولید و صادرات انرژی و سایر مواد خام را از سر می گیرند، بانکهای روسیه دوباره به سیستم پرداخت بین المللی “سوئیفت” متصل می شوند و این امکان بازگشت سرمایه گذاران خارجی و ثبات قیمت کالاها را فراهم میکند. ، ارزش روبل را افزایش خواهد داد، بازار سهام روسیه مجدد بازگشایی میشود و روند توبیت تورم آغاز خواهد شد.
سناریوی سوم: اگر روسیه تصمیم به گسترش درگیری به سمت غرب بگیرد، چی؟
این یکی از وحشتناک ترین سناریوها برای نیروهای ناتو است. این می تواند از طریق یک حمله زرهی از روی زمین با پشتیبانی هواپیمای “Su-255-M” که در حال حاضر در فرودگاه برست بلاروس مستقر است .برای قطع ارتباطات مقاومت و خطوط تدارکاتی در غرب اوکراین و دور زدن آن و در نهایت اشغال کییف انجام شود.
این یک سناریوی ترسناک است، زیرا منجر به عقبنشینی نیروهای اوکراینی به سمت مرز لهستان و انهدام کاروانهای تسلیحاتی ارسالی اروپاییها توسط ارتش روسیه میشود. به گفته وزارت دفاع لهستان در ورشو، «تا زمانی که مسکو حملاتش را در شرق اوکراین متمرکز باشد، خطر انتقال به کشورهای اروپایی همسایه محدود است. اما اگر نیروهای روسی به شهر لویو در ۷۰ کیلومتری لهستان نزدیک شوند، کوچکترین لغزشی می تواند عواقب غیر قابل محاسبه ای داشته باشد.
در اینجا، ۳ خطر دیگر را می توان شناسایی کرد که ممکن است منجر به گسترش درگیری شود:
اول: گلولهباران توپخانه روسیه به سمت غرب برای منصرف کردن نیروهای اوکراینی مستقر در این منطقه از پیشروی به سمت شرق برای کمک به کییف.و اگر موشکی به طور تصادفی در لهستان، اسلواکی، مجارستان یا رومانی – که همگی اعضای ناتو هستند – منفجر شود، این سوال مطرح خواهد شد که آیا ممکن است آغاز چرخهای باشد که اجتناب از آن دشوار است.
احتمال دوم که اغلب در ورشو یا بوداپست ذکر می شود، تصمیم دیوانه وار پوتین برای استفاده از سلاح های هسته ای تاکتیکی برای وادار کردن اوکراین به تسلیم است. چون دکترین هستهای روسیه تنها دفاعی نیست. به عقیده کلود بلانشمایزون، سفیر سابق فرانسه در روسیه، این “فوراً ما را وارد درگیری در مقیاسی کاملاً متفاوت خواهد کرد.”
احتمال سوم: یک سانحه هوایی در آسمان اوکراین، به نظر می رسد که روس ها برتری هوایی را به دست آوردهاند، زیرا هیچ تلاشی برای ضربه زدن – از طریق پهپادها یا طرق دیگر – به ستونی از خودروهای زرهی در شمال کییف که برای چندین روز است توسط روسیه تجمع کردهاند صورت نگرفته است.
از نظر اقتصادی، این سناریو منجر به تشدید تحریم ها و توقف تولید نفت، گاز و سایر مواد خام خواهد شد. قیمت های جهانی به دلیل کاهش عرضه افزایش می یابد، اتحادیه اروپا به تدریج وارد رکود تورمی خواهد شد و رشد اقتصادیش در خطر خواهد بود که میتوانداعتماد سرمایه گذاران و مصرف کنندگان را تضعیف کند.
سناریوی چهارم: جنگی که پوتین به آن فکر هم نمی کرد
شکست پوتین ممکن است اشکال مختلفی داشته باشد، اما حتی بزرگترین پیروزی نظامی برای روسها باز هم بسیار تلخ خواهد بود، نتیجه هر چه که باشد، این مبارزه هزینه سنگینی برای روسیه و رهبران آن خواهد داشت.
در هفته اول حمله ،طبق نظر همه کارشناسان نظامی متفقالقول و همچنین بر اساس برخی شهادتهای سربازان اسیر روسی نشان داد که روحیه نیروهای روسی در وضعیت خوبی نیست.علاوه بر این، تنها تعداد کمی از رهبران نزدیک به پوتین چیزی در مورد برنامه های جنگی می دانستند و مشخص است که ادامه جنگ با سربازان بی انگیزه و حتی تنبل دشوار است،
ستاد کل نیروهای مسلح روسیه در تلاش برای کاهش نارضایتی مردم روسیه و آسیب نرساندن به مردم کشور برادر اوکراین، به یک جنگ کوتاه و پاک نیاز داشت، اما به وضوح مشخص است که چنین نخواهد شد.
حتی اگر حمله به اوکراین برای مسکو یک فاجعه باشد، کشورهای متحد اوکراین در تلاش برای یافتن راهی که ثبات را پس از آن تضمین میکند اتفاق نظر دارند؛ در سناریوی شکست روسیه، پوتین یا جانشین احتمالی او به دنبال بازگرداندن کشورش در مسیر درست و نزدیکتر کردن آن به اتحادیه اروپا و ایالات متحده است.
پس از آن تحریم ها به تدریج کاهش مییابند، سرمایه گذاران برمیگردند و اقتصاد شروع به بهبود میکند.روسیه به عنوان یک شریک مهم به اتحادیه اروپا باز خواهد گشت و نفت و گاز روسیه صادر و مشتریان سنتی آن دوباره باز خواهند گشت. شرکت های انرژی چند ملیتی نیز دوباره به مسکو بر میگردند، اقتصاد بهبود می یابد و قیمت ها کاهش خواهند یافت.