سازمان دیدهبان حقوق بشر، مستقر در نیویورک، در گزارش جدیدی که روز دوشنبه یکم آذر ماه منتشر شد، راهبرد جدید طالبان برای رسانههای افغانستان را دستوری برای خاموش کردن آزادی بیان و بستن راه نقد بر عملکرد طالبان خواند.
در اعلامیه دیدهبان حقوق بشر آمده است، طالبان خبرنگاران را تهدید میکند و با تحمیل راهبردهای سختگیرانه بر رسانهها، به زنان آسیب میرساند.
پاتریشیا گاسمن، مدیر آسیایی دیدهبان حقوق بشر در این اعلامیه گفته است: «مقررات رسانهای جدید و تهدیدهای طالبان علیه روزنامهنگاران، نشاندهنده تلاشهای گستردهتر برای خاموش کردن انتقادها از حاکمیت طالبان است. از بین رفتن فضا برای نقد و تشدید محدودیتها برای زنان در رسانهها و فعالیتهای هنری، ویرانگر است.»
دیدهبان حقوق بشر در این اعلامیه به شکایتهای خبرنگاران و مسئولان رسانههای افغانستان از طالبان نیز اشاره کرده و افزوده است که توصیههای طالبان برای رسانهها، جریان گردش آزاد اطلاعات را در جامعه افغانستان متوقف کرده است. شماری از خبرنگاران در شهرهای مختلف افغانستان به دیدهبان حقوق بشر گفتهاند، طالبان آنان را بارها احضار کرده و هشدار داده است که اگر مواردی همچون بازرسی خانه به خانه یا سوءاستفادههای طالبان را گزارش کنند، محکوم به مرگ خواهند شد.
در همین حال، دیدهبان حقوق بشر از بسته شدن دفاتر بیشتر رسانهها در افغانستان خبر داده و نوشته است، رسانههای چاپی افغانستان به دلیل ترس از طالبان، دفاترشان را بستهاند و تنها در فضای مجازی فعالیت میکنند. مدیر یکی از رسانههای چاپی به دیدهبان حقوق بشر گفته است، کارمندانش از ترس طالبان، با نام مستعار فعالیت میکنند.
بر اساس گزارش دیدهبان حقوق بشر، رسانههایی که هم اکنون در افغانستان فعالیت دارند نیز نگرانیشان را از تهدیدها و سانسورهای طالبان ابراز کردهاند. مسئولان و کارکنان برخی از این رسانهها به دیدهبان حقوق بشر گفتهاند، طالبان به دفاتر آنها آمده و از آنها خواسته است که بهجای واژه «طالبان» از عنوان «امارت اسلامی» استفاده کنند و بمبگذاران انتحاری را نیز شهید بنامند. دیدهبان حقوق بشر در این گزارش گفته است، خبرنگاران افغانستان از نداشتن دسترسی به اطلاعات شکایت دارند و طالبان گزارشهایشان را قبل از انتشار کنترل میکند.
در این گزارش به نقل از پاتریشیا گاسمن آمده است: «این وضعیت باعث میشود که سوءاستفادههای طالبان بهطور فزاینده، مخفیانه و بدون پاسخگویی اتفاق بیفتد.»
گزارش دیدهبان حقوق بشر درباره راهبرد جدید طالبان برای رسانههای افغانستان، در حالی منتشر شده است که محتوای این راهبرد، تفسیرها و واکنشهای زیادی را در میان خبرنگاران و مسئولان رسانههای افغانستان در پی داشته است.
صدیقالله توحیدی از فعالان رسانهای افغانستان گفته است، راهبرد جدید طالبان برای رسانهها، در ادامهی تلاشهای این گروه برای حذف صدا و تصویر از جامعه افغانستان است، اما به دلیل آشنایی مردم با ابزارهای فناوری، طالبان نمیتواند مانع انتشار اطلاعات و رویدادها شود.