مبین ۲۴ : وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفتگویی می گوید: ما ماه ها و سال‌های سختی پیش رو داریم. درست است که ما در ۴۰ سال بعد از انقلاب بار‌ها تحریم شدیم، هشت سال جنگ تحمیلی و کاهش قیمت نفت را شاهد بودیم، اما تحریم های پیش رو جزء بی سابقه ترین تحریم هاست.
او گفت: ما یک جنگ اقتصادی شدید در پیش داریم. تبعات افزایش قیمت دلار هم به تدریج در اقتصاد ایران نمودار خواهد شد. این افزایش قیمت نه یک باره بلکه به صورت تدریجی خواهد بود. متاسفانه در شش ماهه اول سال هم دولت اقدامات ساختاری، اصلاحات ساختاری، تدابیر درست و سیاست های مدبرانه اتخاذ نکرد. یکی از به هم ریختگی های شش ماه اول سال هم به دلیل همین تدابیر اشتباه بود.
وی افزود: متاسفانه شکنندگی اقتصاد ایران هم در برخی زمینه ها بسیار بالاست. از ناحیه همان نقاط آسیب پذیر هم در آینده ضربه خواهیم خورد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در وضعیت کنونی نیازمند چهار اصل شفافیت، اصلاحات بنیادی در کابینه دولت، بالا بردن سرمایه اجتماعی و اصلاحات ساختاری هستیم می گوید: مدیران ارشد نظام به اهمیت و ضرورت شفافیت پی نبرده اند. با وجود آنکه مدام از شفافیت سخن گفته می شود، اما ذی نفعان اقتصادی اصلا حاضر به پذیرش شفافیت نیستند.
او گفت: منظور از شفافیت، شفافیت در مبادلات مالی، شفافیت در ثروت، در گردش اطلاعات، در سیاست گذاری ها به دلیل رانت، فساد عظیم و سوء بهره برداری از جایگاه و مقام به عنوان اصل اساسی برای جنگ اقتصادی است. ما هنوز باور نداریم یک جنگ اقتصادی پیش رو داریم.
وحید شقاقی ادامه داد: ذی نفعان بزرگی وجود دارند که حاضر به پذیرش اصل شفافیت نیستند. اگر صادرات نفت ما به زیر یک میلیون بشکه برسد که احتمالا خواهد رسید، باید سایر درآمد‌ها را جایگزین کنیم.
او گفت: مهم ترین آن‌ها مالیات است. علت اینکه در شرایط کنونی امکان اخذ مالیات وجود ندارد عدم شفافیت است. اجازه نمی دهند پایه‌های جدید مالیاتی که اتفاقا طبقه ثروتمند و دهک های مرفه جامعه را هدف می گیرد تصویب شود. پس ما هنوز اصل شفافیت را نپذیرفتیم.
به گفته او اگر شفافیت حاکم نباشد اعتماد ایجاد نخواهد شد. فساد بیداد خواهد کرد. مالیات را نمی توان اخذ کرد و دولت گرفتار منابع درآمدی خواهد شد. او در ضرورت اصلاحات بنیادی در کابینه دولت می گوید: با کابینه فعلی امکان جنگ اقتصادی وجود ندارد. ما نیازمند یک کابینه پاکدست سالم، جسور، با تجربه و کابینه ای هستیم، که مدیران دلسوز داخل آن باشند. این کابینه هنوز ایجاد نشده است.
وی گفت: حتی گزینه هایی هم که معرفی شده اند، کفایت نمی کنند. ما نیازمند یک کابینه هماهنگ و جسور هستیم. جنگ اقتصادی به فرماندهان پاکدست با جرات، تدبیر و تجربه نیاز دارد. ما با مدیریت اقتصادی سال های گذشته نمی توانیم از این جنگ سالم خارج شویم.
شقاقی درباره اصل سوم یعنی اعتماد‌سازی و افزایش سرمایه اجتماعی در جامعه می‌گوید: ما با این وضعیت اعتماد ملی و سرمایه‌های اجتماعی نمی‌توانیم از این جنگ سربلند بیرون بیاییم. لازمه پیروز خارج شدن از جنگ اقتصادی، اعتماد مردم به مسئولان و برعکس است. علت اینکه ما در جنگ تحمیلی توانستیم مقاومت کنیم این بود که اعتماد در سطح بالا بود، سرمایه اجتماعی وجود داشت. ما متاسفانه به دلیل پایین بودن سرمایه اجتماعی و ضعف اعتماد عمومی به مدیریت اقتصادی استقامت ما پایین است.
این استاد دانشگاه درباره ضرورت اصلاحات ساختاری می گوید: ما برای تقویت درون زایی اقتصاد باید دست به اصلاحات ساختاری بزنیم. ما به اصلاحات بانکی، مالیات، و نظام تجاری نیاز داریم. متاسفانه در شش ماه گذشته شاهد یک بی نظمی و آشفتگی در نظام تجاری بودیم.
او گفت: خیلی از کالا‌ها وارد اقتصاد ایران شد که نیاز کشور نبود. یک بی نظمی و آشفتگی در واردات به ایران وجود داشت. شما شاهد این بودید که چه فجایعی در واردات کالا‌ها صورت گرفت. بسیاری از کالا‌ها وارد اقتصاد ایران شد که ضرورت نداشتند و به این ترتیب منابع ارزی خود را هدر دادیم.
وی ادامه داد: منابع ارزی ما در آینده به راحتی وارد اقتصاد ایران نمی شود؛ لذا ما نیازمند اصلاحات مالیاتی برای افزایش درآمد‌های دولت از مالیات آن هم با تصویب پایه های جدید مالیاتی هستیم که دهک‌های پردرآمد را هدف بگیرد.
شقاقی ادامه می دهد: برای جلوگیری از خلق نقدینگی باید دست به اصلاحات بانکی زد. ناترازی بانک‌های ما بسیار شدید شده است و در آینده نیز با این وضعیت ناترازی ترازنامه های بانک ها دوباره به رشد نقدینگی اضافه خواهد شد، که آن هم بر اقتصاد ایران تاثیر منفی می گذارد.
منبع: فرارو