هیئت داوران مرحله اول سومین دوره جایزه شعر «احمد شاملو» بیانیه‌ای را در توضیح روند داوری آثار منتشر کرد.
به گزارش مبین۲۴، در بیانیه شماره دو هیئت داوران آمده است:
در هر دوره تاریخی، دگرگونی‌ها و تغییرات اجتماعی، تجربه‌ها و شکل‌های زندگی را متحول می‌کند، تحولاتی که ناگزیر بر مختصات تفکر، مناسبات و روابط انسانی و زمینه‌های آن تاثیری بسزا دارد. شعر در ایران‌زمین، دیرینه‌ترین هنری است که تحولات و تجربه‌های تاریخی در دوره‌های مختلف آن را متاثر از خود کرده و در یکصدسال اخیر، هم‌زمان با انقلاب نیمایی و پس از آن، وضعیت‌ها و تجربه‌هایی متنوع را از سر گذرانده و اکنون هم شاهد حضور انواع گرایش‌ها، تجربه‌های متفاوت و رویکردهای متنوع زیبایی‌شناسی در آن هستیم.
در این میان، جوایز ادبی به نسبت استقلال ِ عمل و برخورداری از سازوکاری شفاف و داشتن معیارهای زیباشناسانه، منطبق بر نظریه‌های ادبی، اصول حرفه‌ای نقد و نگاه غیرجانبدارانه، یکی از امکان‌هایی است که می‌تواند زمینه شناسایی آثارِ ممتاز و پویا و معرفی آن‌ها را به جامعه فراهم آورد و به ارتقای کیفیت آثار ادبی کمک کند.
جایزه شعر احمد شاملو، امسال برای سومین سال متوالی به همت موسسه الف.بامداد و سرکار خانم آیدا سرکیسیان، با هدف ارج نهادن به بیش از نیم‌قرن فعالیت خلاقانه فرهنگی و ادبی یکی از بزرگ‌ترین شاعران معاصر و کمک به رشد و اعتلای شعر امروز فارسی، برگزار شده است.
هیأت داوران مرحله اولِ سومین دوره جایزه شعر شاملو، لازم می‌داند معیارها و شاخص‌های خود را در انتخاب ۱۲ مجموعه شعری که به عنوان کتاب‌های برگزیده، از میان ۱۶۸ عنوان کتاب واجد شرایط حضور در این رقابت ادبی که به دبیرخانه این جایزه رسیده، اعلام دارد و ضمن اعلام معیارها و شاخص‌ها، اشاره به نکاتی را هم ضروری می‌داند.
۱. گسترش تجربه‌ها، تنوع و تکثر نگاه‌ها و عوض شدن برخی مصادیق زیباشناخت نسبت به گذشته و مواجهه با آثار و گرایش‌هایی که در رابطه با شعر و ادبیات ادعاهایی گوناگون را ابراز می‌دارند، قضاوت و داوری درباره اعتبار آرای مختلف را با دشواری بسیاری روبه رو می‌کند؛ به نظر بهترین شیوه برای درک از مصادیق نو و ادعاهای تازه، در مورد شعر، توجه به نظریه‌های متاخر ادبی و همچنین توجه به میزان موفقیت تجربه‌های نو در پیوند با امور زیباشناسانه در زبان است. هیأت داوران در بررسی‌های خود، توجه به این مساله را مورد نظر قرار داده است.
۲. سازوکار جوایز ادبی، بی‌نسبت با عنوان آن جوایز نیست. جایزه شعر احمد شاملو، با نام شاعری گره خورده که خود در حوزه زبان و محتوا پیشنهاداتی نو به شعر فارسی ارائه کرده و در عین حال شعر او علاوه بر نخبگان و روشنفکران، در بین طیف گسترده‌ای از مردم دهان به دهان می‌چرخد. از این رو، هنگام داوری آثار هم به خلاقیت و پیشنهادات نو توجه شده و هم به امکان تکثر و ارتباط‌پذیری بین طیف‌های مختلف اجتماعی.
۳. اگرچه هدف نهایی در انتخاب برگزیدگان، به صورت تام در نظر داشتن رویکردهای اجتماعی و توجه به انسان و مسائل پیچیده او در اجتماع (که از ویژگی‌های شعر شاملوست) نبوده اما وجود نسبتی از حساسیت‌های اجتماعی و بغرنجی‌های جاری در زندگی انسان امروز، مورد نظر داورانِ این مرحله قرار گرفته است.
۴. نیما در بخشی از نوشته‌هایش بر شناخت جوهر زمان و تبدیل آن به شعر تاکید می‌کند که نکته‌ای کلیدی است؛ بر پایه همین اشاره، پیوند محتوا و درونمایه آثار با واقعیت‌های جاری و شادی‌ها و آلام انسانی، همچنین مناسبت فرم و محتوا و چفت و بست زبان و تم، از معیارهای داوران این مرحله برای انتخاب بوده است.
۵. توجه به شورمندی و حضور «آنِ» شاعرانه ـ حضور و تلفیق عناصری چون تخیل و شهود و اندیشه به همراه زبان آوری _ تصاویر بکر، پیوند با تفکر فلسفی، تاریخ و اسطوره، وجود مشی فکری و اندیشه‌ورزی، حساسیت به مسائل اجتماعی و مختصات زندگی انسان معاصر به دور از احساساتی‌گری و رویکرد پند و اندرزگونه، از دیگر معیارهای داوران این مرحله بوده است.
لازم به یادآوری است که امر داوری و انتخاب، همواره دشواری‌ها و پیچیدگی‌های خود را در پی دارد و تنوع آثار، مسئولیت خطیری را بر عهده داوران می‌گذارد؛ هیأت داوران مرحله اول، طی چند ماه اخیر تلاش کرد با دقت و تأمل در همه کتاب‌های رسیده، با توجه به معیارها و مصادیق ذکرشده و برگزاری چندین نشست مشترک پس از انتخاب‌های جداگانه‌ی هر یک از داوران، آثار برگزیده را انتخاب و معرفی کند.
پس از انتخاب‌های اولیه و جداگانه توسط هرکدام از داوران، ۳۵ عنوان کتاب به نشست‌های مشترک راه یافت که طی برگزاری چندین جلسه، گزینه‌های مشترک امتیازبندی شد و درباره گزینه‌های غیر مشترک، بحث و تحلیل و تبادل نظر صورت گرفت تا با استدلال و دفاع و تدقیق معیارها، گزینش نهایی (لیست کتاب‌های اعلام‌شده در بیانیه شماره یک هیأت داوران مرحله اول) صورت گیرد.
هیأت داوران مرحله اولِ سومین دوره جایزه احمد شاملو، با ابراز خرسندی از برگزاری این رقابت ادبی، به برگزیدگان این مرحله تبریک می‌گوید و مراتب سپاس و قدردانی خود را به برگزارکنندگان آن تقدیم می‌دارد.
هیأت داوران مرحله‌ی اول سومین دوره جایزه احمد شاملو:
رضا چایچی، علیرضا عباسی، فواد نظیری
۲ مهر ۱۳۹۶